Tips voor interculturele communicatie: Hier moet je op letten

Interculturele communicatie is een belangrijk onderwerp. Of je nu samenwerkt met collega’s uit verschillende landen, contact hebt met internationale klanten of een team hebt met diverse culturele achtergronden: interculturele communicatie is meer dan alleen het spreken van dezelfde taal. In dit artikel staan een aantal praktische tips om je interculturele communicatievaardigheden te verbeteren: zowel door het tonen van respect naar andere culturen, als het ontwikkelen van een flexibele mindset! Ben jij je bewust van culturele verschillen?

Cultuur heeft invloed op de manier waarop mensen denken, voelen en handelen. Wat jij als normaal beschouwd, kan voor een ander vreemd of zelfs ongepast zijn. Denk aan non-verbale communicatie of manieren van gedag zeggen, maar ook hoe je tijd ervaart of hoe je omgaat met hiërarchie.

Zo kan het in Azië bijvoorbeeld onbeleefd zijn om een leidinggevende direct tegen te spreken, terwijl in Nederland directe communicatie juist gewaardeerd wordt: wij geven graag open en eerlijk onze mening, ongeacht de positie in het team. Wees je er bewust van dat deze verschillen er zijn, en praat er samen open over als je merkt dat er miscommunicatie ontstaat. Dit voorkomt misverstanden en zorgt ervoor dat je beter kunt inspelen op de verwachtingen van de ander. Bewustwording is een eerste stap richting begrip!

Luisteren is een van de krachtigste communicatieve vaardigheden, vooral in een interculturele context. Door actief te luisteren naar je collega’s, toon je respect én interesse in de ander. Zo begrijp je beter waar de ander vandaan komt en laat je zien dat je openstaat voor een ander perspectief.

Is het je niet duidelijk wat je collega bedoelt? Stel vragen om het op te helderen! De betekenis van woorden en gebaren kunnen anders zijn voor iedereen. Door te vragen, voorkom je aannames vanuit je eigen culturele referentiekader en houd je een open blik. Trek dus ook niet te gauw je conclusie, maar geef ruimte aan de ander om zijn of haar verhaal te doen en vraag goed door.

Wist je dat non-verbale communicatie erg bepalend is in contact? Denk aan lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en oogcontact. Ook deze dingen kunnen erg verschillen per cultuur. In sommige westerse culturen, zoals Nederland, kan veel en sterk oogcontact bijvoorbeeld gezien worden als een teken van zelfvertrouwen of eerlijkheid. In sommige Aziatische landen kan het juist als respectloos of zelfs agressief ervaren worden.

Ook lichaamshouding en gebaren kunnen vele betekenissen hebben. Zelfs een duim omhoog kan in andere culturen en landen als beledigend opgevat worden. Wees je daarom bewust van je eigen non-verbale communicatie, en let vooral op de signalen die je ontvangt van je gesprekspartner. Merk je dat bepaalde gebaren of uitdrukkingen een andere reactie opleveren dan je verwacht had? Dan is het wellicht mogelijk dat deze anders opgevat worden. Aarzel dan niet om het bespreekbaar te maken!

Als je met mensen uit een andere cultuur praat, kan taalgebruik voor miscommunicatie zorgen. Zelfs als je beide dezelfde taal spreekt - bijvoorbeeld Engels - kan het verschillen hoe je de taal gebruikt. Denk aan gezegden die niet bekend zijn voor de ander of vakjargon die de ander niet kent. Dit kan super verwarrend zijn! Ook het tempo waarin je spreekt of het gebruik van humor kan verschillend zijn per cultuur. Vanuit culturele verschillen kan iets wat voor de één grappig is, voor de ander ongepast of beledigend zijn.

Het is goed om zo duidelijk en eenvoudig mogelijke woorden te gebruiken. Zo wordt je het makkelijkst begrepen. Probeer referenties of vakjargon achterwege te laten, zodat je hier geen misverstanden over kunt krijgen. Spreek je een grote internationale groep aan? Spreek dan in korte, heldere zinnen en controleer of iedereen je boodschap begrijpt door vragen te stellen én open te staan voor vragen!

Misschien een open deur, maar in werkelijkheid soms toch lastiger dan gedacht. Toch is het een van de belangrijkste aspecten van culturele communicatie: respect. Alle collega’s hebben hun eigen achtergronden, normen en waarden. Als jij deze respecteert, geef je ook het goede voorbeeld aan je werknemers om onderling goed met elkaar om te gaan.

Ben je het niet eens met bepaalde opvattingen of gewoonten? Probeer toch te begrijpen hoe deze voortkomen uit een ander cultureel referentiekader. Sta open voor nieuwe inzichten en ga in gesprek met die collega om te begrijpen hoe iemand dit ziet. Door respect- én begripvol met de anders zienswijze om te gaan, creëer je een positieve basis voor de samenwerking.

Elke keer dat je in een interculturele omgeving werkt of communiceert, leer je wel weer iets nieuws. Gebruik deze ervaringen om je eigen communicatie te verbeteren! Sta open voor feedback van je collega’s, reflecteer op jezelf en bedenk hoe je kunt groeien in je interculturele vaardigheden.

Interculturele communicatie is een vaardigheid die tijd en oefening vereist. Hoe meer je ermee oefent, hoe beter je wordt in het herkennen van kleine cultuurverschillen en je hiernaar aanpassen. Kom je er niet uit? Bespreek ook eens met collega’s of vrienden of zij het herkennen en vraag hoe zij omgaan met culturele verschillen op de werkvloer. Zo leer je van elkaars referentiekaders!

Interculturele communicatie kan een uitdaging zijn, maar het biedt ook veel kansen om nieuwe perspectieven te ontdekken en je horizon te verbreden. Wees je bewust van culturele verschillen, stel open vragen en luister actief naar je medewerkers. Let op je non-verbale communicatie, toon respect en houd een open houding aan. Op deze manier heb je niet alleen een prettige werksfeer, maar ook een veilige werkvloer!

Of je nu werkt in een internationaal team, met klanten over de hele wereld communiceert of in een multiculturele omgeving leeft: het ontwikkelen van je interculturele communicatievaardigheden geeft altijd betere werkrelaties.